آشنایی با تجهیزات HPLC – بخش دوم

تجهیزات HPLC

” تنها منبع دانش، تجربه است ” 

آلبرت انیشتین

تجهیزات کروماتوگرافی برای شخصی که تا به حال از آن استفاده نکرده باشد، تا حدودی هراس ­آور به نظر می­رسد، اما با نگاهی دقیق­تر به آن و هنگامی که با این تجهیزات آشنا می­شوید، درمی­یابید که در پس شبکه ای از سیم­ ها، لوله­ کشی­ و مداربندی پیچیده، دستگاهی ساده وجود دارد که تنها چند بخش اصلی دارد. ترکیبات متفاوتی از این بخش­ها، یعنی پمپ­ ها، آشکارسازها و تزریق­ کننده­ ها بر اساس کاربرد، تعداد نامحدودی از پیکربندی­ ها را ایجاد می­کنند.

درست همان­طور که درک آناتومی انسان، شما را از نقش حیاتی هر یک از اندام­های بدن در سلامتی و تندرستی­ تان آگاه می­کند، به همین ترتیب نیاز به درک صحیحی از بخش­های سیستم HPLC دارید تا داده­ هایی با بالاترین قابلیت اطمینان را ایجاد کنید. درک مفهومی درباره­ی عملکرد هر یک از اجزاء، به سطح راحتی شما با سیستم HPLC تان می­افزاید. با اتکای زیاد به داده­ های خروجی، شما استفاده­ ی طولانی­ مدت از دستگاه را تضمین خواهید کرد. بخش حاضر برای برآوردن همین هدف در نظر گرفته شده است، به زبان ساده شما نقش هر بخش و سهم آن را در کارآیی کلی سیستم درک خواهید کرد.

HPLC تکنیکی برای جداسازی، شناسایی و تعیین کمّی اجزای موجود در یک مخلوط است. این تکنیک به ویژه برای ترکیباتی مناسب است که به آسانی تبخیر نمی­شوند، از نظر حرارتی ناپایدار هستند و وزن مولکولی بالایی دارند.

فاز مایع با سرعت ثابت به درون ستونِ پرشده با فاز ساکن پمپ می­شود. نمونه­ ی مورد آنالیز پیش از ورود به ستون، به درون جریان حامل تزریق می­شود. با رسیدن به ستون، اجزای نمونه به صورت انتخابی بر اساس فعل و انفعالات فیزیکی و شیمیایی میان مولکول­های آنالیت و فاز ساکن بازداشته می­شوند. حرکت فاز متحرک با یک سرعت ثابت، اجزاء را بر اساس شرایط عملیاتی می­ شویَد (جدا می­کند). سپس از تکنیک­های شناسایی برای تشخیص و تعیین کمّی اجزای شسته شده استفاده می­ شود.

حال با اهمیت و نقش هر یک از اجزای سیستم HPLC آشنا خواهید شد.

جهت مشاهده لیست دستگاه ها و خرید دستگاه HPLC لطفا کلیک کنید.

فاز متحرک HPLC

فاز متحرک برای انتقال نمونه به سیستم به کار گرفته می­شود. معیار اساسی فاز متحرک، خنثی (بی­ اثر) بودن نسبت به اجزای نمونه است. معمولاً از حلال­های خالص یا ترکیبات بافری استفاده می­شود. فاز متحرک بایستی عاری از ناخالصی­های ذره ­ای بوده و پیش از استفاده گاززدایی شود.

مخازن فاز متحرک HPLC

این مخازن، محفظه­ های خنثی هستند که از آنها برای ذخیره و انتقال فاز متحرک استفاده می­شود. به طور کلی برای تسهیل فرآیند بازرسی بصری از سطح فاز متحرکِ درون محفظه، از بطری­ های شیشه ه­ای شفاف استفاده می­شود. فیلترهای ذره­ای از جنس فولاد ضد زنگ درون آنها قرار داده می­شوند تا در صورت وجود ناخالصی­ های ذره ه­ای در فاز متحرک، آنها را حذف کنند.

پمپ­ های HPLC

تغییر در دِبی­ جریان فاز متحرک بر زمان شستشوی اجزای نمونه تاثیر گذاشته و منجر به بروز خطا می­شود. پمپ­ ها جریان ثابتی از فاز متحرک را تحت فشار ثابت به ستون­ ها وارد می­کنند.

تزریق­ کننده­ های HPLC

تزریق­ کننده­ ها حجم ثابتی از نمونه را به درون جریان فاز متحرک تزریق می­کنند. بی­ اثری و تکرارپذیری تزریق برای حفظ دقت بالا ضروری هستند.

ستون HPLC

یک لوله ­ی فولادی ضد زنگ است که با فاز ساکن پر شده است. ستون، یکی از اجزای اساسی است و برای حصول کارایی جداسازی و تکرارپذیری بایستی پس از هر عملیات به درستی بر طبق دستورالعمل­ های تامین­ کننده نگهداری شود.

آون ستون

تغییر دما در حین عملیات تحلیلی می­تواند به تغییر در زمان بازداری اجزای شویشیِ جداشده منجر شود. یک آون ستونی دمای ستون را با استفاده از گردش هوا ثابت نگاه می­دارد. این امر، موجب ثابت ماندن دِبی جریان فاز متحرک در سراسر ستون می­شود.

آشکارساز

آشکارساز به اجزای جداسازی شده توسط ستون پاسخ اختصاصی می­دهد و حساسیت مورد نیاز را نیز ارائه می­دهد. آشکارساز بایستی مستقل از هرگونه تغییر در ترکیب فاز متحرک باشد. اغلب برنامه­ های کاربردی به تشخیص UV-VIS نیاز دارند، هرچند این روزها آشکارسازهای مبتنی بر سایر روش­ های تشخیصی نیز محبوب هستند.

حصول و کنترل داده ­ها

سیستم ­های HPLC مدرن، رایانه­ محور هستند و پارامترهای عملیاتی مانند ترکیب فاز متحرک، دما، دِبی جریان، حجم و توالی تزریق و همچنین حصول و پردازش خروجی توسط نرم­ افزار کنترل می­شود.

این موارد، بخش­ های اصلی یک سیستم HPLC پایه­ ای است. تجهیزات تخصصی­ تر ممکن است شامل دریچه­ های انتخاب حلال، گاززدای موجود در خلا، نمونه­ بردار (سمپلر)های خودکار، تعویض­ کننده­ های ستون، مشتق­ سازی پیش یا پس ستونی و فرکشن کالکتورها باشند. تمام این موارد به طور گسترده در برنامه­ ی آنلاین صدور گواهی HPLC که به زودی آماده می­شود، پوشش داده خواهند شد.

سه بخش نخست، شامل مقدمه­ ی دوره­ ی عمومی، تکامل کروماتوگرافی و آشنایی مختصری با اجزای HPLC  است. پس از پشت سر گذاشتن این بخش­ ها، تمایل خواهید یافت تا در مورد این تکنیک محبوب بیشتر بدانید.

در بخش بعدی انواع فازهای ساکن مورد استفاده در ستون­ برای جداسازی ترکیبات را به شما معرفی خواهیم کرد.

جهت مشاوره و خرید انواع تجهیزات آزمایشگاهی با مشاوران واحد فروش شرکت شناسا پرتوژن ۷۵۳۱۱ – ۰۲۱ در ارتباط باشید.